เทศกาลกินเจตลาดน้อย

ถือศีล ดูงิ้ว กินอาหารเจและ...ขนมตุ๊บตั๊บ

   เทศกาลถือศีลกินเจจัดขึ้นในช่วงวันขึ้น 1-9 ค่ำ เดือน 9 ตามปฏิทินจันทรคติจีนราวเดือนกันยายน-ตุลาคมของทุกปี เป็นเทศกาลที่มีความเกี่ยวข้องกับความเชื่อในพุทธศาสนามหายาน ผู้ที่เข้าร่วมกินเจตามธรรมเนียมจะต้องสวมใส่ชุดขาว และกินเจติดต่อกันเป็นเวลา 9 วัน มีการประกอบพิธีกรรมต่าง ๆ ตลอดช่วงเทศกาล โดยวันแรกของเทศกาลมีการตั้งเสาไม้ใหญ่ในบริเวณมณฑลพิธี เพื่ออัญเชิญเทพเจ้าลงมาจากสวรรค์เสด็จมาเป็นประธานของงาน ก่อนประกอบพิธีผู้ประกอบพิธีจะต้องถือศีลกินเจ อาบน้ำ แต่งชุดขาวเพื่อความบริสุทธิ์สะอาด ในพิธีกรรมมีการจุดตะเกียงไว้บนเสาแทนสัญลักษณ์ของเทพเจ้า การประกอบพิธีนิยมใช้สีเหลือง โดยแต่ละศาลเจ้าจะมีรายละเอียดพิธีกรรมแตกต่างกัน ชาวจีนฮกเกี้ยนเป็นผู้ริเริ่มการถือศีลกินเจในประเทศไทย มีความเชื่อว่า การละเว้นเนื้อสัตว์ในเทศกาลนี้ ถือเป็นการไว้ทุกข์ให้แก่บรรพบุรุษ ผู้เสียสละของตนเอง

         "เทศกาลกินเจตลาดน้อย" มีศูนย์กลางอยู่ที่ศาลเจ้าโจวซือกง ศาลเจ้าสำคัญของชาวจีนฮกเกี้ยนและชาวตลาดน้อย โดยมีการสักการะองค์หลวงปู่โจวซือกง เพื่อปกปักรักษาและขอพรในเรื่องของสุขภาพ นอกจากการถือศีลเว้นเนื้อสัตว์เพื่อทำบุญแล้ว ยังเป็นเทศกาลที่ทำให้ผู้คนในย่าน ในตระกูล หรือครอบครัวเดียวกันได้มาพบเจอกัน เพื่อทำกิจกรรมร่วมกัน ช่วยกันสืบสานประเพณีจากรุ่นสู่รุ่น เทศกาลกินเจตลาดน้อยมีจุดเด่นอยู่ที่สูตรอาหารเจต่าง ๆ ที่มีอัตลักษณ์เฉพาะตัวของชุมชน ส่วนใหญ่เป็นร้านอาหารเจขายเฉพาะในช่วงเทศกาลถือศีลกินเจเท่านั้น เป็นการนำสูตรอาหารคาวและหวานดั้งเดิมที่สืบทอดจากต้นตระกูล มีการทำขนมตุ๊บตั๊บแบบโบราณ รวมทั้งมีการแสดงงิ้วบริเวณศาลเจ้าโจวซือกงตลอดเทศกาล เพื่อให้คนที่มาถือศีลกินเจที่ตลาดน้อยได้รับประทานของอร่อย มีความสุขและได้บุญไปพร้อมกัน นับว่าเป็นศาลเจ้าที่จัดงานเทศกาลกินเจใหญ่ที่สุดในกรุงเทพฯ มีโรงทานกับค้าขายอาหารเจและโรงงิ้ว ฯลฯ โดยมีการประกอบพิธีกรรมต่าง ๆ ดังนี้ 

- วันซาจั๊บ หรือ วันเชิญเจ้า ศาลเจ้าโจวซือกงจะจัดพิธีอัญเชิญฮุกโจ้ว (เทพเจ้าแห่งดวงดาวทั้ง 9) ตามฤกษ์ที่ได้จากพิธีปัวะปวย

- วันชิวอิก คือ วันแรกของเทศกาลกินเจ มีการสักการะฮุกโจ้วและเติมน้ำมัน ถวายเทียนธูปใหญ่ ถ่วงฮวง (โคมสถิตวิญญาณ) และเต็งลั้ง (โคมแดงจีน)

- วันชิวซา คือ วันพระแรกในช่วงเทศกาลกินเจ ผู้คนนิยมทำบุญกันในวันนี้

- วันชิวลัก คือ วันพระใหญ่ในช่วงเทศกาลกินเจ ผู้คนนิยมปล่อยปลา ปล่อยเต่า

- วันชิวฉิก ในวันนี้จะมีพิธีลอยกระทงในแม่น้ำเจ้าพระยา โดยมีเรือมังกรแห่นำขบวน และมีพิธีไหว้เจ้าบนเรือพร้อมกับส่องไฟไปยังศาลเจ้าอื่น

- วันชิวโปย ช่วงเช้าถึงบ่ายจะมีพิธีทิ้งกระจาด ช่วงเย็นถึงค่ำมีพิธีแห่มังกรเดินเข้าประตูสวรรค์ ช่วงเที่ยงคืนจะเดินธูปในบริเวณศาลเจ้า

- วันชิวเก้า ศาลเจ้าจะทำการเผาชุดเพ้า ถ่วงฮวง เต็งเส็งและฮุกบี้ (ข้าวสารทิพย์) แจกให้ผู้เข้าร่วม

- วันชิวจั๊บ ทำพิธีอัญเชิญเทพเจ้ากลับสรวงสวรรค์บริเวณริมแม่น้ำเจ้าพระยา